Kupując nowy komputer z systemem Windows, zapewne oczekujesz, że będzie on demonem prędkości i demonicznie przyspieszy pracę. Prawda jest taka, że większość komputerów z systemem Windows działa zacznie wolniej niż powinny. A wszystko przez to, że są zapychane niepotrzebnym, fabrycznie zainstalowanym oprogramowaniem znanym jako bloatware. W tym artykule przedstawimy z jakimi problemami wiąże się korzystanie z tego typu oprogramowania i jak wpływa ono na bezpieczeństwo systemu oraz napiszemy jak je usunąć.


Co to jest Bloatware?

Uruchamiając nowo zakupiony sprzęt komputerowy sprzedawany przez renomowane firmy na rynku z pewnością zauważysz ładujące się w tle dodatkowe komponenty producenta sprzętu. Oprogramowane to często nazywane jest bloatware lub crapware. Można go porównać do zbędnych i niechcianych wiadomości (spam), które pojawiają się w naszych elektronicznych skrzynkach pocztowych. Bloatware możemy podzielić na dwa typy: wstępnie zainstalowane na komputerze i urządzeniach mobilnych oraz na nieświadomie pobrane i zainstalowane przez użytkownika ze stron internetowych.

Bloatware zwiększa cyber-zagrożenie o wiele bardziej niż mogłoby się nam wydawać. Jeśli komputer łączy się z Internetem, preinstalowane oprogramowanie naraża na uruchomienie złośliwego kodu, wprowadzając szereg aplikacji zaprojektowanych w celu wykorzystania mocy obliczeniowej i danych osobowych, w tym również informacji finansowych.
Usunięcie oprogramowania typu bloatware wymaga zainstalowania co najmniej jednego specjalistycznego oprogramowania, w zależności od trwałości i destrukcyjnego charakteru programu. Większość bloatware jest bezpieczna, ale może spowolnić system i zająć cenne miejsce na dysku twardym.


Wstępnie zainstalowane problemy

Dostawcy oprogramowania płacą producentom komputerów i dystrybutorom za instalowanie demonstracyjnych wersji swoich produktów na urządzeniach, mając nadzieję, że klienci kupią pełne wersje. Te wersje demonstracyjne oprogramowania występują w dwóch odmianach: uproszczone kopie o ograniczonej funkcjonalności oraz w pełni funkcjonalne wersje o ograniczonym czasie działania.
Programy te najczęściej pozostają na urządzeniach i stają się częścią rosnącej ilości pozostałości często nieaktualizowanego i zapomnianego oprogramowania. Problemem także jest to, że użytkownicy rzadko usuwają takie oprogramowanie demonstracyjne z systemu, a stopniowe jego działanie w tle obniża prędkość przetwarzania urządzenia. Skutkuje to obniżeniem wydajności komputera i opóźnieniu w uruchamianiu innych aplikacji. Z punktu bezpieczeństwa porzucone, nieaktualizowane oprogramowanie może stwarzać duże zagrożenie dla bezpieczeństwa systemu operacyjnego. Dzieje się tak dlatego, ponieważ wzrasta ilość możliwych luk bezpieczeństwa, które wykorzystają cyberprzestępcy.


Jak bardzo bloatware spowalnia Twój komputer?

Trudno dokładnie powiedzieć, ale istnieją pewne oznaki, że może to mieć znaczący wpływ na pracę komputera. W 2015 roku Microsoft sprzedawał nawet specjalną linię komputerów PC, które nazywał się Signature PCs, czyli komputerów wolnych od oprogramowania innych firm. Według strony produktu, Signature PCs uruchamiały się średnio o 104% szybciej, zamykały się o 35% szybciej i miały o 28 minut dłuższą żywotność baterii niż te same laptopy z rozbudowanym oprogramowaniem dodatkowym.


Przykre incydenty związane z bloatware

O jednym z takich problemów z bezpieczeństwem oprogramowania bloatware w postaci narzędzi HP Support Assistant dla komputerów HP pisaliśmy tutaj.

Inny producent Lenovo również spotkał się w 2016r z ostrą krytyką za wstępne instalowanie oprogramowania na swoich produktach. Oprogramowanie zawierało luki w zabezpieczeniach w sposobie pobierania aktualizacji dla systemu i narzędzi, które z natury miały poprawić wydajność komputerów. Niestety, pozwoliło one również na pobranie wirusów do systemu operacyjnego. Pamiętajmy też, że cyberprzestępcy często opracowują złośliwe oprogramowanie, które z natury wygląda jak nieszkodliwe, przydatne – aplikacje.

Nieświadome zachowanie użytkowników na stronie internetowej może również prowadzić do pobierania bloatware, dzięki wykorzystaniu plików cookie w przeglądarkach internetowych do śledzenia użytkowników w Internecie. Niektóre pliki cookie na stronie wysyłają informacje z powrotem do właścicieli witryn, a niektóre są złośliwym oprogramowaniem, które przekazuje do serwerów C2 poufne dane, takie jak loginy i hasła użytkowników.

Jedną z najbardziej zgubnych i najtrudniejszych form bloatware do wyeliminowania to adware. Nazwa to skrót oznaczający oprogramowanie reklamowe. Zwykle pojawia się jako wyskakujące linki i banery powiązane z aplikacjami, które użytkownicy pobierają z odwiedzanych stron. Zazwyczaj zawiera komponenty, które instaluje się na komputerze użytkownika, czasami w przeglądarce.


Jak pozbyć się Bloatware?

Istnieje wiele aplikacji służących do eliminacji programów typu bloatware z komputerów. Większość posiada darmowe i komercyjne wersje, np. CCleaner.
Linki do innych ciekawych programów znajdziecie tutaj.
Narzędzie ShouldIRemoweIt przedstawia w sposób graficzny, jak dobrze czują się użytkownicy w kwestii usuwania określonych programów typu bloatware. Na przykład wszystko, co podchodzi pod oprogramowanie reklamowe, ma wysoką ocenę usuwania z czerwonym poziomym wykresem słupkowym.
Jeśli korzystasz z Windows 10 możesz tez pozbyć się zbędnego oprogramowania korzystając z narzędzia Fresh Start i z porad z tego artykułu.


Podsumowanie

Podobnie jak papierowe ulotki, które zaśmiecają nasze skrzynki na listy czy spam zapychający pocztę elektroniczną, tak w przypadku komputerów oprogramowanie typu bloatware nie zniknie tak szybko. Ważne jest, abyśmy zdawali sobie sprawę z zagrożenia i jak nim zarządzać. Do czasu, aż producenci sprzętu komputerowego nie zrezygnują z tej praktyki zapychania systemu zbędnym oprogramowaniem, większość z nas korzystających z komputerów z systemem Windows będzie musiała żyć z bloatware jako akceptowaną praktyką branżową. Warto więc wtedy wrócić do wskazówek zawartych w tym artykule i pozbyć się go jak tylko jest to możliwe.

Podziel się z innymi tym artykułem!